Patrzysz, czy widzisz?

Wydaje nam się, że dzięki posiadaniu sprawnego zmysłu wzroku doskonale postrzegamy otaczającą nas rzeczywistość i wiemy, co się wokół nas dzieje. Eksperyment przeprowadzony w 1998 roku przez naukowców z Kent i Stanford dowodzi czegoś zupełnie innego. Przebadano osoby, które przechodziły uniwersyteckim kampusem. Zagadywano ich o drogę i podczas gdy odpowiadali na pytanie między nimi a osobą szukającą drogi przechodziły dwie osoby niosące drewniane drzwi – przesłaniali w ten sposób widok badanemu na kilka sekund.

W tym czasie badacz zamieniał się miejscami z inną osobą. Drugi „rozmówca” nie był nawet podobny wizualnie, zadbano też o znaczne różnice w ubiorze. A mimo to ponad połowa badanych nie zorientowała się, że po incydencie z drzwiami rozmawia z zupełnie kimś innym. Zjawisko to nazwano chwilową ślepotą (ang.

change blindness). Eksperyment dowiódł, jak bardzo selektywna jest nasza uwaga. Częściowo obala też mit o zdolności człowieka do podzielenia uwagi. Badani byli tak pochłonięci tłumaczeniem drogi, że nie zwracali zupełnie uwagi na pytającego.